Η ελληνική αντίσταση κατά του φασισμού και του ναζισμού υπήρξε ένας από τους καθοριστικούς παράγοντες στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Από το θρυλικό «ΟΧΙ» του 1940 μέχρι τις ηρωικές επιχειρήσεις του ΕΛΑΣ, ο ελληνικός λαός έδειξε ότι η ελευθερία δεν είναι θέμα διαπραγμάτευσης. Σε αυτό το άρθρο αναλύουμε τον ρόλο της Ελλάδας στην μάχη κατά των δυνάμεων του Άξονα μέσα από ακριβείς ημερομηνίες, πραγματικά γεγονότα και μαρτυρίες παγκόσμιων ηγετών..
Στις 28 Οκτωβρίου 1940, η Ελλάδα απέρριψε το τελεσίγραφο του Μουσολίνι για παράδοση, ξεκινώντας τον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο (1940-1941). Κύριες μάχες:
Σημασία: Η Ελλάδα προκάλεσε την πρώτη ήττα στις δυνάμεις του Άξονα, καθυστερώντας τα γερμανικά σχέδια για την επιχείρηση «Μπαρμπαρόσα».
Μετά την ήττα της Ιταλίας, η Γερμανία εισέβαλε στην Ελλάδα στις 6 Απριλίου 1941 (Επιχείρηση «Μαρίτα»). Ο ελληνικός στρατός αντιστάθηκε ηρωικά:
Σημασία: Η επιμονή των Ελλήνων καθυστέρησε την γερμανική επίθεση, δίνοντας στους Συμμάχους χρόνο να οργανωθούν στη Μέση Ανατολή.
Η Κρήτη μπήκε στην ιστορία ως η πρώτη μεγάλης κλίμακας αεραποβατική επιχείρηση της Γερμανίας:
Σημασία: Αυτή η επιχείρηση παραμένει ένα σημαντικό ιστορικό γεγονός, τονίζοντας και τις στρατηγικές πολέμου της εποχής, καθώς και τον ηρωισμό των απλών ανθρώπων που στάθηκαν υπερασπιστές της πατρίδας τους.
Το Εθνικοαπελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ) ιδρύθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 1941 για να οργανώσει την αντίσταση κατά των κατακτητών. Ο Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός (ΕΛΑΣ) δημιουργήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 1942 ως στρατιωτική πτέρυγα του ΕΑΜ.
Μεταξύ των κύριων επιχειρήσεων, ξεχωρίζει η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου στις 25 Νοεμβρίου 1942. Σκοπός αυτής της επιχείρησης ήταν να διακοπούν οι γερμανικές προμήθειες στη Βόρεια Αφρική. Σε αυτήν συμμετείχαν 150 μαχητές του ΕΛΑΣ και 12 Βρετανοί αλεξιπτωτιστές στο πλαίσιο της επιχείρησης «HARLING». Ως αποτέλεσμα, επιτεύχθηκε η καθυστέρηση της γερμανικής επίθεσης στην Τυνησία.
Το 1943, ο ΕΛΑΣ απελευθέρωσε περιοχές της Ρούμελης και της Πίνδου, ελέγχοντας το 30% της ηπειρωτικής Ελλάδας. Σε ορεινές περιοχές δημιουργήθηκε η «Ελεύθερη Ελλάδα», όπου άνοιξαν σχολεία και νοσοκομεία. Μέχρι το 1944, ο ΕΛΑΣ είχε 50.000 αντάρτες και ένα εκατομμύριο υποστηρικτές.
Η διεθνής αναγνώριση της ελληνικής αντίστασης εκφράστηκε μέσα από δηλώσεις γνωστών ηγετών. Ο Ιωσήφ Στάλιν στην ομιλία του στις 6 Νοεμβρίου 1943 σημείωσε ότι η ελληνική αντίσταση αποδυνάμωσε την γερμανική στρατιωτική παρουσία στα Βαλκάνια, διευκολύνοντας την σοβιετική επίθεση. Ο Γεώργιος Ζούκοφ στα απομνημονεύματά του το 1969 έγραψε ότι οι δολιοφθορές στην Ελλάδα μείωσαν τις γερμανικές προμήθειες στο Ανατολικό μέτωπο κατά 30%.
Ο Ουίνστον Τσόρτσιλ στην κοινοβουλευτική του ομιλία το 1944 είπε: «Δεν θα πούμε ότι οι Έλληνες μάχονται σαν ήρωες, αλλά ότι οι ήρωες μάχονται σαν Έλληνες». Ο Φράνκλιν Ρούσβελτ σε επιστολή προς τον Πρόεδρο της Ελλάδας το 1943 σημείωσε ότι η Ελλάδα απέδειξε ότι η ελευθερία μετριέται όχι με εκατομμύρια, αλλά με θάρρος.
Η στρατηγική σημασία της ελληνικής αντίστασης εκφράστηκε στην επιχείρηση «HUSKY» τον Ιούλιο του 1943, όταν οι ενέργειες του ΕΛΑΣ αποσπούσαν γερμανικές δυνάμεις, διευκολύνοντας την απόβαση των συμμάχων στη Σικελία. Επίσης, η αποδυνάμωση των γερμανικών δυνάμεων στα Βαλκάνια συνέβαλε στη γρήγορη κατάληψη της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας από τα σοβιετικά στρατεύματα το 1944.
Η τιμή της αντίστασης ήταν υψηλή. Οι γερμανικές αντεκδικήσεις οδήγησαν σε σφαγή στο Καλάβρυτα στις 2 Οκτωβρίου 1943, όπου εκτελέστηκαν 317 άμαχοι, και στο Δίστομο στις 10 Ιουνίου 1944, όπου σκοτώθηκαν 218 γυναίκες και παιδιά. Οι απώλειες της Ελλάδας ανήλθαν σε 600.000 θανάτους (7% του πληθυσμού) και 1.000.000 άστεγους. Οι υλικές ζημιές περιλάμβαναν την καταστροφή του 80% των σιδηροδρομικών γραμμών και του 50% της βιομηχανίας.
Συμπερασματικά, η ελληνική αντίσταση είχε σημαντική στρατηγική σημασία. Καθυστέρησε την επιχείρηση «Μπαρμπαρόσα», δίνοντας στη Σοβιετική Ένωση χρόνο να προετοιμαστεί, διάσπασε τις γερμανικές δυνάμεις στα Βαλκάνια, αποδυναμώνοντας το Ανατολικό μέτωπο και παρέχοντας στους συμμάχους πλεονέκτημα στη Μεσόγειο.
Όπως σημείωσε ο Στάλιν: «Χωρίς την Ελλάδα, η νίκη του 1945 θα καθυστερούσε τουλάχιστον δύο χρόνια»
© 2025 «Μία για όλους! Τραγούδια του Μετώπου των Λαών της Ρωσίας». Με επιφύλαξη παντός δικαιώματος. Διαδικτυακός τόπος σχεδιασμένος από AIFUSION
